پیش از اینکه آموزش طراحی ست اداری را شروع کنیم و به این نکته بپردازیم که چگونه ست اداری طراحی کنیم، باید بگوییم که اساسا ست اداری یا همان اوراق اداری چیست؟ ست اداری از چه مواردی تشکیل می شود و آیا ست اداری (Stationery Design) همان هویت بصری برند ((Brand Identity Design است یا خیر؟ بعد از آن می توانیم به جزییات و آموزش طراحی ست اداری بپردازیم.
مهمترین نکات آموزش طراحی ست اداری و اوراق اداری
ست اداری چیست؟
ست اداری یا اوراق اداری به مواردی اطلاق می شود که معمولا شرکت ها، سازمان ها، کسب و کارها، برندها و حتی اشخاص و پرسونال برندها به آن نیاز دارند و به صورت روزانه از آن ها استفاده می کنند. مواردی مثل کارت ویزیت، پاکت نامه، سربرگ و مواردی دیگر که جزو اوراق اداری هر شخص و شرکتی به حساب می آید. اما از چه زمانی به این موارد با اصطلاحی واحد به نام ست اداری نام برده شد؟ دقیقا از زمانی که بحث هویت بصری مطرح شد و شرکت ها و برندها هرکدام دارای هویت بصری و دیداری ثابت و تاثیرگذاری شدند. از زمانی که کسب و کارها و دنیای تجارت وارد عرصه برندینگ شدند و از آن شکل و شمایل سنتی و قدیمی خود فاصله گرفتند و توسعه را مبنای کار خود قرار دادند، عرصه گرافیک نیز بسیار بزرگتر از گذشته باز تولید شد و به کمک حوزه برندینگ آمد. لوگو و نشان تجاری شکل گرفت و بیزنس ها و اشخاص سعی کردند نماینده بصری خود را (لوگو) به سرتاسر منطقه کاری خود، شهر، کشور، قاره و حتی کل کره زمین معرفی کنند. پس از آن، این کسب و کارها فقط به لوگو بسنده نکردند و این نماینده بصری خود را در کنار یک رنگ اصلی برند، و یک هویت و ساختار گرافیکی واحد، به تمامی ارکان دیگر سازمانی خود مثل معماری و دکوراسیون داخلی، بسته بندی محصولات، تبلیغات، ست اداری و اوراق اداری، وب سایت، اپلیکیشن ها و موارد متعدد دیگری گسترش دادند. اینچنین بود که ست اداری به عنوان یکی از ارکان درون سازمانی و برون سازمانی، جنبه تبلیغاتی و برندینگ نیز پیدا کرد و دو چندان مهم شد.
اقلام ست اداری چیست و چه مواردی را شامل می شود؟
به طور معمول ست اداری شامل مواردی از جمله کارت ویزیت (بیزینس کارت)، سربرگ، پاکت نامه ملخی و پاکت نامه بزرگ آچهار می شود. این موارد جزو اصلی ترین اجزای ست اداری به شمار می آیند. اما بعضا کسب و کارها نیازهای متفاوتی با یکدیگر دارند که باعث می شود به تعداد این موارد افزوده شود. مثلا یک آزمایشگاه تشخیص طبی نیازمند طراحی کاور، طراحی لیبل سی دی، طراحی فرم و پرسشنامه و موارد دیگر نیز می باشد که یک رستوران یا یک برند تولید سس مایونز به آن نیاز ندارد. یا مثلا یک کلینیک یا پزشک به سرنسخه هم نیاز دارد. طبیعتا این موارد منعطف هستند اما به طور کلی اصلی ترین اجزای ست اداری همان مواردی هستند که در ابتدا به آن ها اشاره شد.
آیا ست اداری همان هویت بصری است؟
ست اداری همان هویت بصری نیست، اما یکی از اجزای لاینفک آن به حساب می آید. هویت بصری را اگر قلب و تن و جان بدانیم، ست اداری می تواند یکی از لباس های پوشیده شده بر تن این جسم باشد. هویت بصری مجموعه وسیعی از المان ها، پالت رنگ های معین و مشخص و دقیق، لوگو، دستورالعمل های مجاز و غیر مجاز گرافیکی، و موارد متعدد دیگری می باشد. برای کسب اطلاعات دقیقتر درباره هویت بصری و تعریف آن، به مطلب هویت بصری چیست در بین مقالات بلاگ ما مراجعه نمایید.
آموزش طراحی ست اداری و اوراق اداری و سازمانی
قبل از هرچیز باید بگوییم که آموزش طراحی ست اداری یا همان corporate identity design، چیزی نیست که شما را یک شبه تبدیل به گرافیست و طراح ست اداری کند. شما باید از قبل با گرافیک آشنا باشید و کار با نرم افزارهای گرافیکی مثل فتوشاپ، ایلاستریتور یا کورل دراو را بلد باشید و به آن ها مسلط باشید. ما در اینجا قرار نیست گرافیک را از صفر آموزش دهیم یا چگونگی کار با نرم افزار را شرح دهیم. آموزش این ها چیزی نیست که با یک مقاله و مطلب انجام پذیر باشد. پس هدف ما از این مطلب، آموزش طراحی ست اداری به کسانیست که آشنایی کافی با مقوله گرافیک و نرم افزار را دارند.
- برای طراحی ست اداری، در نظر بگیرید که در وهله اول تمامی رنگ های مورد استفاده شما، باید یکسان و از یک الگو و پالت رنگی مشخص باشند. اگر کارت ویزیت طراحی می کنید باید از همان رنگ ها در طراحی سربرگ و سایر اجزا هم استفاده کنید. هر جزیی از ست اداری نباید ساز خود را بزند. همگی باید متحد و در راستای یک برندینگ مشخص و هویت بصری تعیین شده باشند.
- برای شروع کار و ایجاد صفحات طراحی، حتما از رزولوشن و DPI 300 استفاده نمایید که هنگام چاپ با افت کیفیت مواجه نشوید.
- صفحات ایجاد شده برای طراحی، حتما باید در فرمت رنگی CMYK باشند که کارفرما بتواند آن ها را به چاپخانه برای چاپ افست بسپارد. استفاده از فرمت رنگی RGB حتی اگر قرار باشد چاپ دیجیتال انجام دهید شما را با مشکل مواجه خواهد کرد. نکته مهمتر اینکه تمام رنگ های استفاده شده در طراحی ست اداری باید بر اساس کدهای رنگی استاندارد CMYK باشد و ناخالصی نداشته باشد. استفاده از قابلیت پالت رنگی فتوشاپ، اشتباه محض است. رنگ ها باید با استفاده از کدهای معین انتخاب شوند. اگر به این موارد آگاهی ندارید می توانید از کتابچه های کد رنگی استفاده نمایید.
- در طراحی مواردی مثل کارت ویزیت حتما منطقه امن را رعایت نمایید و حداقل نیم سانت از کناره ها فاصله بگذارید. به این منطقه Safe Margins نیز می گویند. این منطقه امن در طراحی پاکت نامه که نیاز به تا شدن دارد از اهمیت بیشتری برخوردار است و در آنجا نیز باید سعی کنید فقط پس زمینه کار و تم خود تا لبه ها ادامه داشته باشد و از قراردادن موارد مهمی مثل لوگو یا هر متن و المان پر اهمیتی در این نزدیکی خودداری نمایید.
- اندازه فونت ها در اجزای مختلف بسیار مهم است. سعی کنید سایز فونت در کارت ویزیت یا موارد دیگر نه آنچنان بزرگ باشد که زشت جلوه کند و نه آنقدر ریز که خوانده نشود. توصیه می کنیم پیش از تحویل فایل ست اداری به مشتری، یک پرینت از این موارد بگیرید و سایز فونت ها را به لحاظ زیبایی و خوانایی تست نمایید.
- اگرچه بهتر است ست اداری به صورت وکتور طراحی شود (در نرم افزار ایلوستریتور یا کورل)، اما چون ست اداری دارای سایزهای معین است، می توان از برنامه فتوشاپ هم برای طراحی ست اداری استفاده کرد. اما پیش از طراحی، حتما درمورد سایزهای مورد نظر با کارفرما صحبت کنید.
- هنگام تحویل فایل های نهایی به کارفرما یا چاپخانه، آن ها را کوچک یا اپتیمایز نکنید و در سایز اصلی و رزولوشن واقعی خود تحویل دهید. سعی کنید علاوه بر خروجی Jpeg، از خروجی های Tiff و PSD و PDF نیز استفاده نمایید که خیالتان راحت باشد که به مشکل نمی خورید. اگر هم که با ایلاستریتور طراحی می کنید فرمت Ai و EPS فرمت اصلی ارائه می باشند.
- سعی کنید از یک تم برای تکرار در ست اداری استفاده نمایید. این تم اگر برگرفته از خود لوگو باشد که دیگر بهترین شکل طراحی ست اداری انجام شده و هیچ المان اضافه ای در کار شما نخواهد بود.
- سادگی، برترین نوع زیباییست. سعی نمایید از آن خارج نشوید مگر با اصرارها و درخواست های خود مشتری. البته سعی کنید او را قانع نمایید که مینیمالیسم رویکرد مناسب تری برای طراحی ست اداری و هویت بصری در روزگار فعلیست.
- دقت نمایید که در ابعاد سربرگ آچهار و سربرگ آپنج با هم متفاوت است. درست است که به لحاظ طراحی این دو باید یکسان باشند اما به لحاظ جایگیری متن ها، نیازمند تغییر در سایز فونت ها و Layout هاست. پس برای آن باید وقت بگذارید و صرفا سربرگ A4 را به صورت دستی کوچک نکنید که تبدیل به سربرگ A5 بشود.
- به پاکت نامه افقی، پاکت ملخی گفته می شود و یک کاغذ آچهار باید از دو جا تا شود و داخل آن گذاشته شود. اما پاکت نامه افقی یا عمودی آچهار، که به پاکت بزرگ هم شهرت دارد، پاکتی است که کاغذ آچهار یا سربرگ یا برگه قرارداد، مستقیم و بدون تا شدن داخل آن جای میگیرد.
- پاکت نامه ها نقاط تای مختلفی دارند. همچنین درب آن ها نیز اشکال مختلفی دارند. مثلا درب از بقل یا درب از بالا. نوع چسب خوردن آن ها نیز متفاوت است. پس بهتر است قبل از طراحی، مطلع شوید که کارفرما به کدام پاکت نامه نیاز یا علاقه دارد.
- پیش از طراحی اوراق اداری، درباره مواردی که قرار است طراحی شوند با کارفرما صحبت کنید و به توافق برسید. اگر مواردی مد نظر اوست که از نظر شما باید هزینه جداگانه ای بابت طراحی آن پرداخت شود، مثل طراحی فاکتور، از قبل با او صحبت کنید که سوتفاهمات پس از طراحی به راحتی رفع نمی شوند.
- اگر طراحی فاکتور یکی از موارد درخواستی سفارش دهنده است، از او بخواهید سایز مد نظر و فرمت خود را اعلام نماید. مثلا برخی فاکتورها چسب از بقل می خورند و بعضی فاکتورها چسب از بالا. طراحی فاکتور کار دشواریست و طراحی مجدد آن وقت زیادی از شما میگیرد. پس بهتر است از قبل با کارفرما درباره این جزییات صحبت و توافق کنید.
- برای ارائه نمونه طراحی شده، اگر از موکاپ ست اداری و پیش نمایش استفاده نمایید برای مخاطب جذاب تر خواهد بود. در ارائه نمونه های طراحی خود وقت کافی را بگذارید. ارائه حرفه ای بخشی از کار شماست.
- اگر می خواهید تعدادی ست اداری مشاهده نمایید تا بیشتر برایتان جا بیفتد، به صفحه طراحی ست اداری ما مراجعه کرده و نمونه های طراحی شده ما را مشاهده نمایید.
استودیو طراحی لوگو، ست اداری و هویت بصری ترنج